تلنت (Telnet) چیست؟
تلنت (Telnet) یک پروتکل شبکه‌ای است که می‌توانید از راه دور به یک کامپیوتر یا سرور متصل شوید و آن را مدیریت کنید، انگار که پشت آن نشسته‌اید. این پروتکل برای ارتباط متنی و ارسال دستورات به دستگاه‌های دیگر از طریق شبکه استفاده می‌شود.
کاربرد های تلنت (Telnet)
- مدیریت سرورها از راه دور
- آزمایش اتصالات شبکه
- عیب‌یابی سرویس‌ها
اما لازم به ذکر است تلنت امن نیست، زیرا داده‌ها (مثل رمز عبور) رو به صورت واضح درواقع رمزنگاری نشده ارسال می‌کند و برای سازمان‌هایی که امنیت اهمیت دارد مناسب نیست. به همین خاطر، امروزه بیشتر از پروتکل‌های امن‌تر مثل SSH استفاده می‌کنند.
ولی همچنان برخی از دستگاه‌های قدیمی مثل روترها، سوییچ‌ها، یا سیستم‌های صنعتی (مانند PLCها) هنوز از تلنت پشتیبانی می‌کنند، به‌خصوص اگر به‌روزرسانی برای پروتکل‌های امن‌تر در آنها انجام نشده باشد یا محیط‌هایی که به اینترنت وصل نیستند و کاملاً ایزوله‌اند، تلنت ممکن است برای مدیریت سیستم‌های داخلی استفاده شود. به‌عنوان مثال: شبکه‌های آزمایشگاهی یا آموزشی، سیستم‌های خاصی که نیازمند رابط کاربری ساده هستند.
نحوه فعال‌سازی تلنت (Telnet)
فرض کنید قصد دارید یک سرور یا سیستم را از راه دور مدیریت کنید، برای این کار (اگر در ویندوز هستی) لازمه که به کنترل پنل بروید و گزینه Programs رو انتخاب کنید.
روی Turn Windows features on or off کلیک کنید.
در پنجره‌ای که باز می‌شود، تیک گزینه Telnet Client را بزن و OK کنید.
بعد از این می‌توانید تلنت را از طریق خط فرمان (Command Prompt) باز کنید.
حالا برای وصل شدن به سرور یا کامپیوتری مورد نظرتان باید این دستور را در خط فرمان بزنید:
telnet [آدرس سرور] [پورت]
نکته: پورت پیش فرض تلنت 23 است اما ممکن است برای سرویس های خاص پورت دیگری استفاده شود.
اینجا هر دستوری که وارد کنید یا هر چیزی که بنویسید مستقیم روی سرور یا سیستم مورد نظر اجرا می‌شود.
در آخر برای خروج از سیستم دستور logout را وادر کنید.
نکات امنیتی هنگام استفاده از تلنت
1. توصیه میکنم از تلنت فقط در شبکه های محلی و ایزوله استفاده کنید که نیازی به دسترسی اینترنت نداشته باشد، با این کار خطر شنود شدن را کاهش می‌یابید
2. برای محدود کردن دسترسی از فایروال استفاده کنید، فایروال را طوری پیکربندی کنید که فقط آی‌پی های خاص به پورت 23 دسترسی داشته باشند.
3. روی سرور های حساس تلنت را غیر فعال کنید و از پروتکل ssh استفاده کنید.
4. از پسورد های پیچیده و قوی استفاده کنید تا به راحتی قابل حدس زدن نباشند.
5. لاگ های سیستم را به‌طور مداوم چک کنید تا از فعالیت های مشکوک یا تلاش های نفوذ مطلع شوید.
6. فقط به آی‌پی های که مطمئن هستید دسترسی ورود دهید.
مقایسه telnet و ssh
| ویژگی | Telnet | SSH (Secure Shell) |
| امنیت | ضعیف (داده‌ها به صورت متنی و بدون رمزنگاری فرستاده می‌شود) | بسیار امن (داده‌ها رمزنگاری می‌شوند) |
| پورت پیش‌فرض | 23 | 22 |
| روش احراز هویت | نام کاربری و رمز عبور به صورت متن ساده | نام کاربری و رمز عبور با رمزنگاری |
| دسترس‌پذیری | در شبکه‌های محلی یا ایزوله قابل استفاده است | برای هر نوع شبکه (به ویژه اینترنت) مناسب است |
| حفظ حریم خصوصی | نه، چون داده‌ها بدون رمزنگاری ارسال می‌شوند | بله، چون اطلاعات رمزنگاری می‌شود |
| پشتیبانی از فایل‌ها | ندارد | بله، امکان انتقال فایل از طریق SCP یا SFTP وجود دارد |
| سادگی استفاده | ساده و سریع، بدون نیاز به تنظیمات پیچیده | نیاز به پیکربندی بیشتر و نصب کلاینت SSH |
| استفاده معمول | برای تست و عیب‌یابی، اتصال به دستگاه‌های قدیمی | مدیریت سرورهای از راه دور و دسترسی امن به سیستم‌ها |
| پشتیبانی از جلسات چندگانه | خیر | بله، امکان استفاده از چندین پنجره یا جلسه همزمان وجود دارد |
| نرم‌افزار کلاینت | Command Prompt یا برنامه‌های ساده تلنت | برنامه‌های پیچیده‌تر مثل PuTTY، OpenSSH |
| دستورات | فقط دستورات ساده خط فرمان | دستورات پیچیده‌تر با پشتیبانی از اسکریپت‌ها و ابزارهای پیشرفته |
| پایداری در شبکه‌های عمومی | ضعیف، قابل شنود و حمله | قوی، داده‌ها رمزنگاری می‌شود و امن است |
کلام آخر
تلنت (Telnet) یک پروتکل ساده و قدیمی برای اتصال به دستگاه‌ها و سرورها از راه دور است. این پروتکل دستورات را به‌صورت متنی و بدون رمزنگاری ارسال می‌کند، که آن را برای محیط‌هایی که امنیت اهمیت دارد نامناسب می‌سازد. تلنت معمولاً در شبکه‌های داخلی یا ایزوله، برای تست و عیب‌یابی یا مدیریت دستگاه‌های قدیمی مثل روترها و سوئیچ‌ها استفاده می‌شود. به دلیل نبود امنیت کافی، در صورت امکان از پروتکل امن‌تر SSH استفاده کنید.
سوالات متداول
آیا Telnet امن است؟ خیر، Telnet امن نیست زیرا داده‌ها (از جمله رمزعبور) را به صورت متنی و بدون رمزنگاری ارسال می‌کند.
تفاوت بین Telnet و SSH چیست؟ Telnet داده‌ها را به صورت متنی و بدون رمزنگاری ارسال می‌کند، در حالی که SSH داده‌ها را رمزنگاری کرده و امن‌تر است.
Telnet روی چه پورتی کار می‌کند؟ پورت پیش‌فرض Telnet عدد 23 است.